Қор туралы
Қазақстан Жастар ақпараттық қызметі Қазақстан жастарының азаматтық белсенділігін дамытуға бағытталған. Бұл мақсатқа оқу, ақпарат алмасуды кеңейту, жастар мен жастар ұйымдары арасындағы ынтымақтастықты нығайту, сондай-ақ оларды қоғамға пайдалы қызметке тарту арқылы қол жеткіземіз.
Жыл сандары
1361
жоба қатысушылары
>120
Сайт пен әлеуметтік желілерде 120-дан астам мақала жарияланды. Сайттың көрсетілім саны 85%-ға артты
Сайтқа 985 мың адам кірді
985 000
11
11 жобамыз 17 ауыл мен 11 қалада жүзеге асты.
Оның ішінде 8 қала және 14 ауыл Қазақстанда.
3 елде жұмыс жүргізілді. Олар: Қазақстан, Қырғызстан, Өзбекстан.
Подробнее
ҚЖАҚ 2023 жылдың маусым айында Youth.kz жастар медиасын іске қосты. Ал 2024 жылдың соңына қарай сайтқа кіргендер саны 1 миллионға жетті. Біз саясат пен адам құқықтары туралы жазамыз, әлеуметтік трендтерді талдаймыз, жастардың мәселелеріне шешім іздейміз және қызықты ұйымдардағы тағылымдамалар мен бос жұмыс орындарын жариялаймыз.
Журналистеріміз – студенттер, жас мамандар мен жас сарапшылар. Біз оқырмандарымызбен бірге өз құқықтарымызды зерттеп, маңызды жаңалықтар туралы сөз қозғаймыз.
Youth.kz
МЕДИА
Тарих жасырмайды
2024 жылы «Тарих [жасырмайды]» бағдарламасының командасы Қазақстанның жаңа тарихына арналған 22 шығарылым дайындады.

Осы жылдың негізгі тақырыптары: деколонизация, тәуелсіз Қазақстанның қалыптасуы және соңғы 30 жылдағы саяси өзгерістер болды. Біздің қонақтарымыздың қатарында құқық қорғаушы Евгений Жовтис, ҚарТУ-дың қауымдастырылған профессоры Айнаш Мустояпова, сондай-ақ журналистер Назгүл Қожабек, Сергей Дуванов, Назира Дәрімбет және басқа да сарапшылар бар.
ТОП-5 шығарылымдар көрермендер пікірінше:
Айнаш Мұстояпова:
«Билік әлі күнге дейін отар ел болдық деген ойдан қорқады»
Қаралым саны
Шығарылым
Рысбек Сарсенбаев және Маржан Аспандиярова: Оппозиция жетекшісі Алтынбек Сәрсенбайұлы тарихы
Бақыт Түменова: Еліміздің болашағы екі алып мемлекетке байланысты
Зәуреш Батталова: Әйелдер мен жастар саясатқа келмесе, елде ешқандай өзгеріс болмайды
Дос Көшім: Жүйемен күресу үшін телефонда отырған жеткіліксіз
10 052
4 823
1 909
1 272
1 212
Біздің TikTok-та ең танымал:
Виктор Ковтуновский Назарбаев неге кетті деген сұраққа жауап береді
Юрий Гусаков дін бойынша дискриминация туралы
Маржан Аспандиярова ашық тергеу қажеттілігі туралы
Айнаш Мустояпова патша Ресейіндегі қазақтар туралы
Асылбек Кожахметов қазақтар бақытты ма деген сұраққа жауап береді
85 906
71 349
51 446
45 398
42 619
«Бұл мәселені шеш!»
YouTube арнасында ҚЖАҚ біз «Бұл мәселені шеш!» жобасын да іске қостық: бұл постсоветтік кеңістіктегі дезинформация мен пропагандаға арналған тікелей эфирлер сериясы.
Бұл ақпараттық соғыстар, дезинформация мен пропаганда туралы әңгімелер жаңа ұрпаққа осы қауіптерді тануға және олардан қорғануға көмектеседі. Осы жоба аясында 2024 жылдың шілде-қыркүйек айларында орыс және қазақ тілдерінде 10 тікелей эфир өткізілді.
Тікелей эфирлердің қонақтары арасында журналистер мен фактчекерлер болды: Павел Банников, Асель Сооронбаева, Есенгүл Қапқызымен және басқалар.
Асель Сооронбаева Қырғызстандағы жалған ақпарат туралы
Владимир Тхорик журналистік зерттеу туралы
Есенгүл Қапқызы
қазақ тілді аудиторияға бағытталған фейктер туралы
ЖОБАЛАР
Жастар сайлаушылар лигасы:
Бұл жоба 1999 жылдан бері әр сайлау кезінде жұмыс істейді. Мұнда біз жастарға электоралдық сауаттылықты, сайлауды бақылауды үйретеміз, сондай-ақ сайлау процесінде жастардың құқықтарын қорғаймыз.

2024 жылы біз АЭС құрылысын салуға арналған референдумның өтуін бақыладық. ҚСЖА аккредитацияны кешіктірді, ал оның берілу мерзімі сайлау күніне жақын қалғанымен, құжат соңғы сәтте — сенбі күні берілді. Оған қарамастан, ҚЖАҚ сайлау күні 5 қаладағы сайлау учаскелерінде 50 байқаушыны орналастырды.

Бақылау барысында 50-ден астам бұзушылық тіркелді. Мысалы, Алматыда екі бақылаушы сайлаудан шығарылды: 55-ші учаскеде — студенттер тобының дауыс беруін тіркегені үшін, 237-ші учаскеде — компьютерді кездейсоқ өшіргені үшін. Күннің екінші жартысында алдын ала толтырылған бюллетеньдер (64-ші учаске), бақылаушының қозғалысына шектеу қою және хаттаманы бермеу (273-ші учаске) тіркелді.
Подробнее
Қамаулар, тыйымдар және айыппұлдар. Қазақстанда АЭС құрылысын салу бойынша дауыс беру қалай өтті
«Жастар сайлаушылар лигасының» байқаушысын Алматыда полицияға алып кетті
ҚЖАҚ байқаушысын Алматыда полицияға алып кетті
АЭС бойынша референдум. Онлайн
Граждандық білім беру мектебі — жастарға Қазақстанның танымал саясаткерлері, саясаттанушылары, журналистері, экономистері, мәдениет және білім саласының қайраткерлері тарапынан лекциялар мен шеберлік сыныптарын ұсынатын алаң. Мұнда қоғамдық саясат пен адамның негізгі құқықтары талқыланады.
2024 жылы ҚАЖҚ екі маусымда Граждандық білім беру мектебін өткізді — қазақ және орыс тілдерінде, көктемде және күзде. Оған 92 қатысушы қатысты: 35 қазақ тілінде және 57 орыс тілінде. Мектеп бағдарламасында барлығы 43 сағат лекция өткізілді, 29 спикер жастармен кездесті.
Бағдарламада: Адамның құқықтары мен еркіндіктері; Дезинформация мен пропаганда; Сот жүйесі; Бизнес пен саясат; Феминизм мен дәстүрлер; Сайлаулар, салықтарымыз қайда кетеді.
Граждандық білім беру мектебі
Адам құқықтары мектебі
Адам құқықтары мектебі — Қазақстанның жас құқық қорғаушыларын тәрбиелейді. Қатысушылар негізгі білім алады және қысқа адвокациялар арқылы адам құқықтарын қорғауды үйренеді.
2024 жылы ҚАЖҚ 7 қалада: Астана, Шымкент, Семей, Актобе, Өскемен, Петропавл, Қызылордада 11 адам құқықтары бойынша кіріспе семинарлар өткізді және 180 қатысушыны оқытты.

Олардың ішінен Базалық курсқа 18 қатысушы өтті, олар халықаралық стандарттар бойынша адам құқықтарын қорғауды үйренді. Мектеп нәтижесінде 2 түлек грант ұтып, жүзеге асыру үшін жобаларын бастады: олардың арасында еңбек құқықтары мен кәсіподақтарды қорғау, сондай-ақ кемсітпеушілікке және әйелдер құқықтарына қатысты идеялар бар.
Акерке Аманжолова: көрме «НеПровокатор»
Ильяс Бейсенбай: профсоюздардың ынтымақтастығы
Жоба кәмелетке толмағандарға қатысты сексуализованған зорлық-зомбылық туралы хабардарлықты арттыруға және осындай жағдайларды билік өкілдерінің әрекетсіздігі мен жасыруына қоғамдық назар аударуға бағытталған. Жоба анонимді түрде бала кезіндегі сексуализированған зорлық-зомбылықты басынан өткерген адамдардың тарихын қамтитын арт-көрме форматында жүзеге асырылмақ.
Қазақстандағы тәуелсіз кәсіподақтарды қолдауға бағытталған жоба жұмысшылардың бірігу еркіндігі құқығын қорғауға және тәуелсіз кәсіподақтарды құруға көмектесуге бағытталған. Бұл үшін жұмысшыларға кәсіподақтар құруда және олардың құқықтарын сотта қорғауда заңгерлік көмек көрсету жоспарланған. Әлеуметтік желілер арқылы еңбек құқықтарына қатысты мәселелерге назар аударылып, көмек көрсету жағдайлары мен оқу материалдары жарияланатын болады.
Қатысушылар жобалары:
Орталық Азиядағы адам құқықтары мектебі
2024 жылы ҚЖАҚ алғаш рет Орталық Азия елдерінен, атап айтқанда Қазақстан мен Өзбекстаннан қатысушылар үшін адам құқықтары мектебін өткізді. Оған 19 адам қатысты — 6 қазақстандық және 13 өзбекстандық.
Даяна Халикова: Young Vision Uzbekistan
Сиверина Давранова және Эмилия Пономарева: «Intern's Dilemma»
Жоба Ташкенттің жоғары оқу орындарында студенттер кеңестерінің автономия деңгейін арттыруға, көшбасшылық дағдыларды дамытуға және студенттік бастамаларды алға жылжытуға бағытталған. Жоба аясында студенттік өзін-өзі басқарудың қазіргі табысты тәжірибелерін зерттеу, студенттік кеңестер көшбасшыларымен сұхбат жүргізу, әлеуметтік желілерде білім беру платформасын іске қосу және жаңа көшбасшыларға арналған тренинг өткізу жоспарланған.
2024 жылдың 17-26 маусым аралығында Шохиста Каюмова, адам құқықтары мектебінің қатысушысы, Алматы қаласында ҚЖАҚ-те инклюзия тақырыбында стажировкадан өтті. Стажировка барысында Шохиста Нархоз және AlmaU университеттерінің инфрақұрылымы мен әкімшілігімен танысып, инклюзия практикасын зерттеді және осы саладағы жергілікті НПО мен мемлекеттік ұйымдармен тәжірибе алмасты.
Шохиста Каюмова: университеттерде инклюзия тақырыбындағы стажировка
Жоба студенттерді еңбек құқықтары туралы хабардар етуге және Өзбекстандағы ақысыз стажировкалар практикасын жоюға бағытталған. Актерлік перформанс, интерактивті презентация және заңнамалық нормалармен таныстыру арқылы жоба студенттерді жұмыс орнындағы эксплуатация мәселесіне назар аударуды көздейді.
Қатысушылар жобалары:
ZhasCamp Central Asia
ZhasCamp – жастардың әлеуметтік бастамаларына арналған [бей]конференция. Оның басты мақсаты – жастарды әлеуметтік белсенділікке тарту, өзара байланыс орнату және әлеуметтік даму саласындағы үздік тәжірибелерді тарату.

2024 жылы ZhasCamp алғаш рет Орталық Азияның үш елін – Қазақстан, Қырғызстан және Өзбекстанды біріктірді. Сессиялардың негізгі тақырыптары: адам құқықтары, миграция, деколонизация, кәсіпкерлік, журналистика және басқа да өзекті мәселелер болды.

Іс-шараға қатысу үшін 900-ден астам өтінім түсіп, олардың ішінен 160 адам іріктеліп алынды: Қазақстаннан – 100 қатысушы, Қырғызстаннан – 25, ал Өзбекстаннан – 35 қатысушы.
Зерттеу «Дезинформацияның Орталық Азия қоғамдарына әсері»
2024 жылы МИСК «Дезинформацияның Орталық Азиядағы қоғамдарға әсері» социологиялық зерттеуінің екінші кезеңін өткізді. Сапалы зерттеу үш елді қамтиды: Қазақстан, Қырғызстан және Өзбекстан. Зерттеудің негізгі екпіндерінің бірі-жастардың жалған ақпаратты қабылдауы, жалған ақпарат және денсаулық сақтау, сондай-ақ жаппай қырып-жою қаруымен байланысты ақпараттық әсерді зерттеу. Үш елде барлығы 60 терең сұхбат және 20 фокус-топ өткізілді.

Зерттеудің алдын ала қорытындылары мен тезистері «the 1st Eastern Europe and Central Asia Scientific Symposium Applied Epidemiology 2024» - те таныстырылды, ол АҚШ-тың ауруларды бақылау және алдын алу орталығы (US CDC) Қазақстан Республикасының Денсаулық сақтау министрлігімен, Қазақстанның жастар ақпараттық қызметімен және Колумбия университетінің қолдауындағы ICAP-пен бірге Қазақстан, Алматы, 2024 жылы 10-12 қыркүйекте Rahat Palace қонақ үйде ұйымдастырылды.

2024 жылғы 22 қазанда Алматыда қазақстандық стейкхолдерлер үшін «Қазақстандағы, Қырғызстандағы және Өзбекстандағы қоғамдарға жалған ақпараттың әсері» атты зерттеу тезистерінің негізгі презентациясы өткізілді. 200 - ден астам ТМД сарапшылары жұмыс қорытындыларымен танысты. Сондай-ақ, осы сессиялардың қорытындысы бойынша Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі үшін жалған ақпаратқа қарсы күрес бойынша ұсыныстар жасалды.
Дезинформация бойынша тренингтер
2024 жылы ҚЖАҚ Өзбекстаннан келген жас белсенділер үшін ТОТ (тренинг тренерлер үшін) өткізді, нәтижесінде Өзбекстанда фактчекинг және дезинформацияның алдын алу бойынша тренингтер өткізетін топ құрылды.

Тренерлер Павел Банников және Дилфуза Мирзахмедова болды.
Пікірлер
Жаңа жаттықтырушылар командасын дайындағаннан кейін MISK жастарға жалған ақпараттың алдын алу бойынша тренингтер өткізуді жалғастырды: Қазақстанда 10 қала мен 14 ауыл қамтылды, онда 1182 жас фактчекингке оқытылды. Өзбекстанда 3 қала қамтылып, 215 жас оқытылды.
ҚЖАҚ осы жылы орыс, қазақ және өзбек тілдерінде тренингтер өткізген қатысушыларға қолжетімді болатын чек-листерді әзірледі:
Нұсқаулық: Мәтіндер, суреттер және бейнемазмұнды қалай тексеруге болады?
Цифрлық қауіпсіздік бойынша чек-лист
AI келетін дезинформацияны қалай тануға болады?
Чек-листтер
Пікірлер
Волонтерлік қызмет
Биыл біз құқықтар саласында ҚЖАҚ-тің әртүрлі іс-шараларына қатысатын еріктілер желісін қайта құрдық. Бізге 72 адамнан өтініш келді, олардың тек 27-сі ҚЖАҚ-тің құндылықтарына адалдығын көрсетіп, іріктеуден сәтті өтті.
2024 жылғы желтоқсан айында 12 ерікті бастапқы іріктеуден өтті, оларға құқықтар туралы базалық ұғымдар бойынша бір күндік тренинг өткізілді.
Қазақтандық тағылымдама бағдарламасы
«Қазақтандық тағылымдама бағдарламасы» - бұл жастарға Қазақстанның жетекші коммерциялық емес ұйымдарында, тәуелсіз медиа мен әлеуметтік жауапты бизнес компанияларында ақы төленетін кәсіби тағылымдама.

2024 жыл ішінде Алматы, Астана, Шымкент, Кызылорда, Ақтөбе, Семей қалаларынан 25 жас ҚЖАҚ-тің 13 әртүрлі ұйымдарында тағылымдама өткізді. Қабылдаушы ұйымдар арасында: интернет-журнал «Власть», «Феминита» бастамасы, Қазақстан халықаралық адам құқықтары бюросы, ОҚМҚҚ «Құқық қорғаушы медиа-центр», Urban Forum, Tanda Bilim, Құқықтық саясат зерттеу орталығы, Factcheck, «Әділ сөз» халықаралық сөз бостандығын қорғау қоры, Парламент даму қоры, Manshuq media, Еркін адамдар ұйымы бар.

25 жас тағылымдамадан өткен жастардың арасында 4 адам штатқа қабылданып, 13-і ұйымдармен жартылай немесе ерікті негізде ынтымақтастықты жалғастыруда.
Пікірлер
Human Rights Fest
Human Rights Fest – ҚЖАҚ ұйымдастыратын дәстүрлі адам құқықтары фестивалі. Биыл фестиваль Алматыда 7-10 желтоқсан аралығында өтті және 150-ден астам қатысушыны жинады. Фестиваль аясында:
  • Human Rights Bar: Жылдың саяси шолуы, StandUP, тұрмыстық зорлық-зомбылық тақырыбындағы арт-объектілер мен арт-перформанстар
  • Мараты Жыланбаевты қолдауға арналған хаттар акциясы: фестиваль аясында біз ортақ құқығымызды қорғайтын белсенділерге қолдау білдіргісі келетін адамдардан 14 хат жинадық. Бұл біздің саяси тұтқындарға қолдау білдіру тәсіліміз.
  • Театрлық перфоманс «Твое право» және «У меня есть право»
  • Krisha.kz сайтынан тұрғын үй құқығы және заңгер Әлия Сағынғалиеваның еңбек құқығы бойынша шеберлік сабақтары қатысушыларға өз баспанасына қаражатты қалай жинау керектігін және жұмыс орнында еңбек құқықтарын қорғауды түсінуге көмектесті.
  • Өзін-өзі қорғау және қорғаныс бойынша екі шеберлік сабағы: жаттықтырушылар сіздің қол сұғылмаушылық құқығыңызды біреу бұзған жағдайда, күнделікті өзін-өзі қорғаудың негізгі әдістерін көрсетті.
Сапарлар
Турция: «Grow2Gather»
АҚШ: International Visitors Leadership Program
Жоба үйлестірушісі Сухраб Турдиев Шығыс Еуропа мен Орталық Азия елдерінде адам құқықтарын ілгерілету және қорғау жөніндегі идеялар мен тәжірибелер талқыланған Прага Азаматтық орталығынан «Grow2Gather» шарасына қатысу үшін Түркияға келді. Қатысушылар Беларусь, Грузия, Қазақстан, Қырғызстан, Молдова, Украина және Чехия сияқты елдердің белсенділері мен құқық қорғаушылары болды. Тақырыптар ұзақ мерзімді тұрақты көшбасшылықты дамыту бағдарламаларын, қысым мен қауіп төнген кезде және репрессиялық ортада азаматтық көшбасшылықты, наразылық акциялары мен қозғалыстарды құру күш-жігерінен үйренген сабақтарды қамтыды.
Қызылордадағы филиал директоры Талғат Мендібай АҚШ-та өткен президенттік сайлау кезінде «ҮЕҰ басқару» модулі аясында іссапарға барды. Бұл сапар аталған елдегі сайлау процесін зерттеуге және азаматтық қоғам өкілдерімен танысуға арналды.
Бағдарлама аясында қатысушылар Вашингтон, Кливленд, Де-Мойн, Сиэтл және Даллас сияқты қалаларда болды. Әр қалада ҮЕҰ өкілдері өз жобалары мен олардың іске асырылуы туралы айтып берді. Сонымен қатар, қатысушылар саяси ғылымдар саласындағы профессорлармен кездесіп, АҚШ-тың саяси жүйесі туралы жан-жақты ақпарат алды. «AmeriCorps», «Билл және Мелинда Гейтс қоры», «Еуразия қоры» сынды ірі ұйымдар волонтерлік, гранттар мен демеушілік бағытындағы жұмыстарын таныстырды.
«Тәжірибе алмасу мен әртүрлі сала өкілдерін оқытуға бағытталған мұндай бағдарламалар жұмысқа ынта беріп, жаңа идеяларға жол ашады», – деп бөлісті Талғат Мендібай.
Серіктестер және алғыс
Қолдауларыңыз үшін сіздерге шексіз алғысымызды білдіреміз:
National Endowment for Democracy,
Sigrid Rausing Trust, Freedom House Kazakhstan,
Польша Хельсинки қорына Amnesty International, National Democratic Institute,
Еуразия Орталық Азия Қорына,
Қазақстандағы АҚШ елшілігіне,
US Department of State,
Америка бұрыштарына,
АҚШ ауруларды бақылау және алдын алу орталығы (US CDC),
Колумбия университетіндегі ICAP,
Қазақстанның халықаралық адам құқықтары және заңдылықты сақтау бюросына,
Құқықтық медиа-орталыққа, Feminita,
Tanda Bilim,
Urban Forum,
Vlast.kz,
Alma University,
Narxoz University,
Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетіне,
Қазақстан Республикасының Әділет Министрлігіне,
Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігіне,
Қазақстан Республикасы Парламентінің Мәжілісіне.